شهدای ایران :سرویس فرهنگی/به نقل از تسنیم، 21تیرماه در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران به نام روز عفاف و حجاب نام‌گذاری شده است. این روز، نه‌تنها یادآور قیام مردم در اعتراض به کشف حجاب در مسجد گوهرشاد مشهد در سال 1314 است بلکه فرصتی برای بازخوانی یک موضوع مهم اجتماعی، فرهنگی و دینی که در تلاقی باورهای مذهبی و هویت ملی قرار دارد محسوب می‌شود؛ مقوله‌ای به نام عفاف و حجاب.
در جهانی که هر روز، بیش از پیش شاهد هجوم سبک‌های زندگی غربی از طریق رسانه‌ها، مد و تبلیغات هستیم، ضرورت بازتعریف و تبیین نقش حجاب و عفاف به‌عنوان عنصری هویتی و فرهنگی بیش از پیش احساس می‌شود. حجاب در آموزه‌های اسلامی، تنها یک پوشش فیزیکی نیست، بلکه بازتابی از یک جهان‌بینی توحیدی و نگاه کرامت‌محور به انسان است.
در واقع پوشش متین و رفتار عفیفانه، دو روی یک سکه هستند که از زن و مرد مسلمان، انسانی وارسته و مسئول می‌سازند. در این میان، حجاب زنان نه به معنای محدودیت، بلکه ابزاری برای حفظ حرمت، آرامش روانی جامعه، جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی و حفظ مرزهای اخلاقی در فضای عمومی به شمار می‌رود.
تهاجم فرهنگی و جنگ نرم؛ میدان نبرد بی‌صدا
سال‌هاست از حجاب به‌عنوان محدودکننده زنان در جامعه و فعالیت‌های روزمره یاد می‌شود درحالی‌که اگر فرهنگ عفاف و حجاب به‌درستی معرفی و اجرا شود، نه‌تنها تضاد و چالشی با آزادی ندارد، بلکه نوعی آزادی درونی و استقلال از نگاه ابزاری به انسان را نیز رقم می‌زند.
این در حالی است که دشمنان انقلاب اسلامی از سال‌ها پیش وقتی از جنگ سخت با مردم ایران به نتیجه‌ای نرسیدند و ناامید شدند، دریافته‌اند که برای شکست هویت ملی و دینی مردم ایران، ابتدا باید ارزش‌های فرهنگی آنان را هدف قرار دهند که یکی از اصلی‌ترین ابزارهای این جنگ نرم، تغییر ذائقه فرهنگی مردم در زمینه پوشش و سبک زندگی است.
از شبکه‌های ماهواره‌ای تا شبکه‌های اجتماعی، از تبلیغات بی‌پایه تا پلتفرم‌های مد و فشن، هجمه‌ای سازمان‌یافته برای ترویج بی‌هویتی فرهنگی و مدگرایی بدون مرز، به راه افتاده است. در چنین شرایطی، اگر جامعه به سادگی از فرهنگ پوشش اصیل ایرانی و اسلامی فاصله بگیرد و مصرف‌کننده صرف مدهای غربی شود، در واقع سنگر فرهنگی‌اش را تسلیم کرده است.
خبرنگار تسنیم از کرج به میان مردم رفته و نظرات آن‌ها را در این زمینه جویا شده است. خانم محمودآبادی، حدوداً 35 ساله که خود را فرهنگی و معلم معرفی می‌کند در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم که به نظر شما چرا عفاف و حجاب برای جامعه مهم است؟ اظهار می‌کند: برخلاف تصور عموم جامعه، حجاب نه‌تنها پوششی امن، بلکه یک سبک زندگی است.
وی ادامه می‌دهد: حجاب فقط مختص زنان نیست بلکه آقایان نیز باید به این مهم توجه داشته باشند. به نظر من حجاب درون است که حجاب بیرون را در پی دارد. جامعه‌ای که زن و مرد در آن نگاهی پاک داشته باشند، مردم آن، پوشش‌های مناسبی را برای خود انتخاب می‌کنند و این‌گونه خانواده‌ها امن‌تر، سالم‌تر و با آرامش بیشتر در کنار هم زندگی می‌کنند.
آرزو دختر محجبه، جوان و دانشجویی که در حال تماشای ویترین لباس‌فروشی‌های خیابان طالقانی است در خصوص رابطه حجاب و طراحی لباس در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم از کرج توضیح می‌دهد: به نظر من این دو مقوله بسیار به هم ربط دارند، من محجبه هستم اما دوست دارم شیک، خوش‌لباس و خلاق باشم، دلم نمی‌خواهد هنوز هم لباسی با مد و طراحی 15 سال پیش، ساده و رسمی بپوشم.
وی بیان می‌کند: اما متأسفانه امروزه طراحان ما یا از این سوی بام می‌افتند، یا از آن سو؛ من اگر بخواهم لباسی را به‌عنوان پوشش مناسب در محل کار یا حتی در اجتماع خریداری کنم واقعاً نمی‌توانم. یا باید به مدل‌های سنتی و قدیمی روی بیاورم یا باید به همین مدل‌های جدید غربی قانع باشم که نه شیک هستند، نه مناسب بیرون از منزل و اجتماع.
لباس؛ زبان بی‌کلام فرهنگ
عاطفه علمی انواری، کارشناس ارشد روانشناسی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم از کرج می‌گوید: لباس، تنها پوششی برای بدن نیست؛ بلکه نماد هویت، باور و جهان‌بینی انسان‌هاست. فرهنگ هر جامعه‌ای را می‌توان از طریق پوشش مردمانش شناخت. در گذشته، لباس‌های سنتی ایرانی، ترکیبی از حیا، وقار و زیبایی هنری بود؛ لباس‌هایی که با رنگ‌های متنوع، دوخت‌های هنرمندانه و الهام‌گرفته از طبیعت و دین، بیانگر تمدنی غنی و عمیق بودند.
وی ادامه می‌دهد: امروزه با غلبه پوشاک وارداتی، مخصوصاً مدل‌های بی‌ارتباط با فرهنگ ما، بخش بزرگی از این هویت در خطر فراموشی قرار گرفته است. اینجاست که ضرورت بازگشت به لباس‌هایی با طراحی ایرانی-اسلامی و البته با قیمت‌های مناسب، بیش از هر زمان دیگری مطرح می‌شود که قطعاً مسئولان باید در این زمینه تدابیر لازم و به جایی را اتخاذ کنند.
نجمه چگینی، مسئول سازمان بسیج جامعه زنان سپاه استان البرز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم از کرج با بیان اینکه هنوز در تولید پوشاک به جایگاه مطلوب نرسیده‌ایم، بر ضرورت تولید پوشاک مناسب از نظر کیفیت و قیمت در جامعه تأکید و اظهار می‌کند: در حالی‌که رهبر معظم انقلاب تأکید دارند که می‌توان زن بود، عفیف بود، محجبه و شریف بود و در عین حال، در متن و مرکز بود اما ما پوشاکی متناسب با یک زن مؤمن انقلابی نداریم و باید زمینه تولید پوشاک مناسب برای حضور زنان در جامعه فراهم شود.
سردار شهید مجتبی کرمی، جانشین فرمانده سپاه استان البرز در آیین اختتامیه جشنواره فرهنگی هنری فردخت که دی‌ماه سال گذشته با هدف جریان‌سازی مد لباس مطابق با گفتمان انقلاب اسلامی و تولید پوشاک عفیفانه در کرج برگزار شد، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به تهاجم فرهنگی از سوی استکبار جهانی به کشورهای اسلامی خصوصاً در زمینه پوشاک، بیان کرد: نیاز است تمام اقشار جامعه خصوصاً اصناف، زمینه را برای تولید پوشاک مناسب و در شأن جامعه ایرانی، اسلامی و بانوی مسلمان فراهم کنند.
وی همچنین بر تسهیل در خرید لباس مناسب زنان جامعه ایرانی از نظر مکانی و نیز در نظر گرفتن قدرت خرید مردم تأکید و اذعان کرد: در دسترس بودن لباس‌های پوشیده و مناسب حضور در جامعه و توجه به قیمت‌های این‌گونه لباس‌ها می‌تواند بانوان ما را به تهیه این نوع البسه تشویق کند. زنان و دختران ما باید بتوانند به سادگی به فروشگاه‌های پوشاک ایرانی اسلامی دسترسی داشته باشند و لباس‌هایی با طرح‌های جدید و درخور شأن خود با قیمت مناسب را در آن‌ها بیابند.
جانشین فرمانده سپاه استان البرز با تأکید بر اینکه جنگ دشمنان فقط در عرصه نظامی نیست و ما امروز با طیفی از تهدیدات و حملات آن‌ها مواجه هستیم که یکی از آن‌ها تهاجم فرهنگی به‌خصوص در حوزه پوشاک است، عنوان کرد: ایران، مهد فرهنگ و تمدن بوده و از عهد باستان به‌عنوان یک کشور بافرهنگ و بااصالت شناخته شده و قداست‌هایی داشته و دارد که دشمن درصدد قداست زدایی است که پوشاک یکی از ابزارهای اساسی مورداستفاده او در این مسیر است.
سردار شهید کرمی با اشاره به تنوع فرهنگی موجود در کشور ادامه داد: دشمن به دنبال این است که این سرمایه‌های اصیل و حیا و حجاب را از مردم به‌خصوص زنان و دختران ما بگیرد، بنابراین باید حواسمان باشد حیا، حجاب و عفاف فقط مختص زنان نیست و شامل مردان هم می‌شود، بنابراین اجازه ندهیم دشمن از خطوط قرمز، حریم‌ها و حرمت‌های ما عبور کند و برای دشمن زمینه‌سازی نکنیم.
انواری، کارشناس ارشد روانشناسی با اشاره به وظیفه سنگینی که بر عهده نهادهای فرهنگی است، با تأکید بر حمایت از طراحان و تولیدکنندگان پوشاک ایرانی اسلامی، ابراز می‌کند: ذات انسان زیبایی را دوست دارد بنابراین تولیداتی که در این راستا انجام می‌شود باید از نظر کمیت، کیفیت و زیبایی به سمت و سویی بروند که ذائقه جوان ما را تغییر دهند و به سمت فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی سوق دهند؛ البته حمایت از آن‌ها نیز ضروری است.
وی ضمن یادآوری اتحاد، انسجام و همدلی مردم و ایستادگی آن‌ها در مقابل هجمه‌های دشمن اذعان می‌کند: امروزه لباس‌هایی که با فرهنگ ما همخوانی ندارند به سادگی حتی در کنار خیابان به فروش می‌رسند اما پوشاک ایرانی اسلامی در مکانی به فروش می‌رسد که زمانی پناهگاه بوده و در زیرزمین قرار دارد و محجبه‌ها برای خرید باید به زیرزمین مراجعه کنند و همین موضوع کار را برای آن‌ها دشوار می‌کند و از اشتیاق آن‌ها برای خرید می‌کاهد.
حواسمان باشد تقلید فرهنگی خطر بزرگی برای یک جامعه اسلامی تلقی می‌شود، دشمن درصدد تغییر ذائقه فرزندان این مرزوبوم است بنابراین باید همه جوانب در نظر گرفته و تدابیری از سوی متولیان فرهنگی اندیشیده شود تا فروشگاه‌های پوشاک عفاف و حجاب در نقاط کور و کم تردد قرار نگیرند و در معرض دید عموم باشند تا همه اقشار مردم بتوانند به آنجا رجوع و لباس مناسب شرایط کاری و اجتماعی خود را تهیه کنند.
برخورداری، معاون اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک کرج نیز در آئین اختتامیه جشنواره فردخت در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم از کرج عنوان کرد: سالانه طراحی‌های زیادی توسط طراحان لباس در کشور و استان انجام می‌شود که برخی از آن‌ها قابلیت تولید انبوه را دارد و این بسیار ارزشمند است و باید از این ظرفیت‌ها استفاده شود. در واقع حمایت از این طراحان و تولیدکنندگان می‌تواند به‌عنوان راهکاری مؤثر در نظر گرفته شود.
وی با اشاره به استان البرز به‌عنوان قطب تولید پوشاک در کشور و ظرفیت نیروی انسانی جویای کار در این استان، مطرح کرد: با توجه به نزدیکی این استان به پایتخت که می‌تواند در توسعه صنعت پوشاک و کسب‌وکارهای این حوزه مؤثر باشد، برپایی نمایشگاه‌های پوشاک و حضور طراحان و تولیدکنندگان در آن نیز در معرفی مدل‌ها و متدهای مختلف و اتصال طراحان به تولیدکنندگان تأثیرگذار خواهد بود.
طراحان لباس؛ طلایه‌داران جبهه فرهنگی
با توجه به تمام موارد مطرح شده، طراحان لباس، سربازان خط مقدم این جبهه هستند و می‌توانند با الهام از میراث فرهنگی و دینی کشور، لباس‌هایی را طراحی کنند که هم پاسخگوی نیازهای زیبایی‌شناسانه نسل جوان باشد و هم در چارچوب ارزش‌های اسلامی و ملی قرار گیرد. اما این موضوع باید موردتوجه قرار گیرد که طراحی‌های انجام شده جذاب، کاربردی، متنوع و متناسب با سنین مختلف و شرایط اقلیمی کشور باشند.
ما باید با عمل، نشان دهیم که حجاب نه مانع زیبایی، بلکه جلوه‌گاه ظرافت و هنرمندی ایرانی است. طراحان موفق در این عرصه، قادرند ذهن جامعه را از الگوهای غرب‌زده دور کنند و به سمت الگوهای بومی سوق دهند، اما این مهم تنها با حمایت نهادهای فرهنگی، رسانه‌ها و سیاست‌گذاران حوزه پوشاک امکان‌پذیر است.
برای آن‌که پوشش ایرانی اسلامی به‌صورت جریان غالب فرهنگی در جامعه جا بیفتد، باید زیرساخت‌های تولید، پخش و تبلیغ آن تقویت شود. حمایت مالی و تسهیلاتی از تولیدکنندگان داخلی پوشاک، اختصاص فضاهای نمایشگاهی و فروشگاهی در سطح شهر، ترویج برندهای داخلی از طریق رسانه‌های ملی، آموزش تخصصی به طراحان جوان در حوزه مد ایرانی، اسلامی و برپایی جشنواره‌ها و ایجاد رقابت‌های هنری با موضوع پوشش و عفاف از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند مؤثر واقع شوند.
زمانی که لباس‌های ایرانی و اسلامی درخورشان بانوی ایرانی، با مدل‌های زیبا و جذاب و البته قیمت‌های مناسب وارد چرخه تولید انبوه، تبلیغ گسترده و مصرف عمومی شوند، به تدریج به یک مد اجتماعی مقبول و محبوب تبدیل خواهند شد. تنها در این صورت است که می‌توان امید داشت از وضع ناهنجار پوشش در برخی اقشار جامعه فاصله بگیریم. درکل باید حجاب و عفاف را با هنر، زیبایی و منطق و نیز بهره‌گیری از الگوهای بومی در دل جامعه جا داد، آن‌وقت است که می‌توان از پیروزی فرهنگی سخن گفت.
