همایون شجریان: کنسرت خیابانی آرزوی من هست
همایون شجریان درباره آرزوی برگزاری کنسرت خیابانی گفت: «برگزاری کنسرت خیابانی نیازمند همراهی و اجماع بیشتری میان مخاطبان است، با این حال، این آرزو بوده، هست و خواهد بود و امیدوارم روزی به حقیقت بپیوندد.»
به گزارش شهدای ایران به نقل از فارس، نشست خبری رونمایی دو آلبوم از آخرین کنسرت محمدرضا شجریان «بانگ دهل» و «سر درگریبان» روز شنبه ۲۹ آذر با حضور مجید درخشانی، سعید فرجپوری و همایون شجریان در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
در این نشست، همایون شجریان درباره تأخیر بهوجودآمده در روند انتشار این دو آلبوم توضیح داد: «از آنجا که خود استاد حضور نداشتند، ناچار بودیم با وسواس بیشتری مراحل آمادهسازی را طی کنیم. این آثار حاصل اجرای زنده هستند و برای رسیدن به کیفیت استاندارد انتشار، صداها نیاز به بازبینی و اصلاح داشت. در تفکیک صداها با محدودیتهای فنی مواجه بودیم و انجام میکس دلخواه بهسادگی ممکن نبود. متأسفانه ضبط اولیه از نظر کیفیت صوتی، استاندارد موردنظر ما برای انتشار را نداشت، به همین دلیل زمان زیادی صرف اصلاح و آمادهسازی آن شد. در نهایت با تلاشهای رادمان [نامخانوادگی] که زحمت اصلی این کار را بر عهده داشتند، آلبومها آماده شد و پس از آن وارد مراحل انتشار، طراحی و هماهنگیهای لازم شدیم تا اثر در بهترین شکل ممکن به دست مخاطبان برسد.»
وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره احتمال انتشار آلبومهای دیگر از آثار محمدرضا شجریان گفت: «برخی از آثار با کیفیتهای نادرست در دسترس مردم قرار گرفته که برای انتشار رسمی آنها برنامهریزی کردهایم. در این مسیر، همراه با هنرمندان عزیز، مجید درخشانی و سعید فرجپوری، تصمیم گرفتیم ابتدا این دو آلبوم را برای انتشار آماده کنیم. آنچه در این آثار برای ما اهمیت ویژهای داشت، ثبت آخرین کنسرتهای استاد در اروپا بود؛ کنسرتهایی که پیش از سفر ایشان به آمریکا و پیش از تشدید مسائل مربوط به بیماری ضبط شدهاند. تلاش ما این بود که این آثار هرچه زودتر منتشر شوند و بدون تردید، در آینده نیز آثار دیگری از پدرم منتشر خواهد شد.
وی در ادامه، درباره سازهای ابداعی زندهیاد محمدرضا شجریان توضیح داد: «انگیزه پدر از ساخت این سازها، یادآوری این موضوع به جامعه موسیقی بود که باید بهدنبال صداهای تازه باشیم و آنها را مطالبه کنیم.
شنوندگان، حتی اگر تخصص موسیقایی نداشته باشند، حق دارند صداهای جدید را تجربه و بشنوند. ما در موسیقی ایرانی سازهای بسیار مهم و ارزشمندی مانند تار، کمانچه و سنتور داریم که همگی فوقالعادهاند و همه ما عاشق صدای آنها هستیم، اما در عین حال خوب است که سازندگان ساز و هنرمندان، بهدنبال رنگهای صوتی تازه باشند و آنها را به این مجموعه اضافه کنند.»
همایون شجریان با اشاره به نگاه پدرش به سازهای گروه زهی افزود: «نظر ایشان این بود که ما در ارکسترهایمان سالها از ویولن، آلتو و ویولنسل استفاده کردهایم؛ سازهایی که بهخوبی نقش خود را در موسیقی ما ایفا کردهاند. اما چرا نباید تجربهای تازه با رنگوبوی شرقی داشته باشیم؟ این تجربه میتواند به ابداع سازهایی منجر شود که شاید حتی به صداهای دلچسبتری هم برسند.»
او تأکید کرد: «پدرم سالها برای این مسیر زحمت کشیدند و از جوانی دغدغه سازسازی داشتند. از همان سالها، ایدههای مشخصی درباره رنگ صوتی سازها داشتند و معتقد بودند تغییر در ساز نباید به تغییر هویت و رنگ اصلی صدا منجر شود. این موضوع حتی در خوانندگی هم اهمیت دارد؛ خوانندگانی که رنگ صدای ثابت و مشخصی دارند، معمولاً حرفهایتر تلقی میشوند، بهویژه در موسیقی کلاسیک.»
شنوندگان، حتی اگر تخصص موسیقایی نداشته باشند، حق دارند صداهای جدید را تجربه و بشنوند. ما در موسیقی ایرانی سازهای بسیار مهم و ارزشمندی مانند تار، کمانچه و سنتور داریم که همگی فوقالعادهاند و همه ما عاشق صدای آنها هستیم، اما در عین حال خوب است که سازندگان ساز و هنرمندان، بهدنبال رنگهای صوتی تازه باشند و آنها را به این مجموعه اضافه کنند.»
همایون شجریان با اشاره به نگاه پدرش به سازهای گروه زهی افزود: «نظر ایشان این بود که ما در ارکسترهایمان سالها از ویولن، آلتو و ویولنسل استفاده کردهایم؛ سازهایی که بهخوبی نقش خود را در موسیقی ما ایفا کردهاند. اما چرا نباید تجربهای تازه با رنگوبوی شرقی داشته باشیم؟ این تجربه میتواند به ابداع سازهایی منجر شود که شاید حتی به صداهای دلچسبتری هم برسند.»
او تأکید کرد: «پدرم سالها برای این مسیر زحمت کشیدند و از جوانی دغدغه سازسازی داشتند. از همان سالها، ایدههای مشخصی درباره رنگ صوتی سازها داشتند و معتقد بودند تغییر در ساز نباید به تغییر هویت و رنگ اصلی صدا منجر شود. این موضوع حتی در خوانندگی هم اهمیت دارد؛ خوانندگانی که رنگ صدای ثابت و مشخصی دارند، معمولاً حرفهایتر تلقی میشوند، بهویژه در موسیقی کلاسیک.»
همایون شجریان همچنین درباره حواشی برگزاری کنسرت خیابانی که قرار بود اجرا کند، گفت: «تا وقتی خیابان هست، مردم هستند و ما هم هستیم، این آرزو برای من وجود دارد. اما تجربههای گذشته به من نشان داد که اگر بخواهیم دوباره سراغ چنین ایدهای برویم، باید شرایط و آمادگی بیشتری وجود داشته باشد. برداشت من این بود که همه مخاطبان در اینباره همنظر نبودند؛ برخی از این اجرا استقبال میکردند و برخی دیگر زمان را مناسب نمیدانستند. با این حال، این آرزو بوده، هست و خواهد بود و امیدوارم روزی به حقیقت بپیوندد.»
همایون شجریان در جریان این نشست، درباره واکنش مخاطبان به تنوع آثار منتشرشدهاش توضیح داد: همواره تلاش کردهام ایدههای متفاوت را دنبال کنم و خودم را در مسیر تولید آثار به چالش بکشم. طبیعی است که برخی آثار بیشتر و برخی کمتر مورد توجه قرار بگیرند و در این میان، حق همیشه با مخاطب است. با این حال، برای من مهم است که پیش از هر همکاری، «ساز دلم کوک باشد» و هر زمان احساس کنم این پیوند از بین رفته، ادامه همکاری را متوقف کردهام.
او در بخش دیگری از صحبتهایش به فعالیتهای دخترش یاسمین در حوزه موسیقی اشاره کرد و گفت: یاسمین علاقه زیادی به ایران دارد و هر زمان که فرصت پیدا میکند به کشور سفر میکند. تمرکز اصلی او بر موسیقی به زبانهای فرانسه و انگلیسی است، اما علاقهاش به موسیقی ایرانی کاملاً مشهود است. طبیعتاً مسیر موسیقایی او با ما متفاوت است، اما این تفاوت قابل درک است.
در ادامه این نشست، مجید درخشانی آهنگساز و نوازنده موسیقی، این روز را فرصتی ویژه برای یادآوری جایگاه استاد محمدرضا شجریان دانست و گفت: امروز برای ما روزی خاص است؛ روزی برای یاد کردن از استاد و ادای احترام به او.
سعید فرجپوری نیز با اشاره به بخشی از آثار منتشرشده مرتبط با این پروژه توضیح داد: قطعه «سر در گریبان» را در سال ۱۳۹۲ با استاد شجریان مطرح کردیم و پس از موافقت ایشان، تصمیم به انتشار آن در قالب آلبوم گرفتیم. این اثر در سال ۱۳۹۳ منتشر شد و همراه با آلبوم «بانگ دهل» به آهنگسازی مجید درخشانی، در اروپا اجرا شد. تلاش داشتیم این پروژه را در ایران نیز روی صحنه ببریم، اما بهدلیل فراهم نشدن مجوزها، این امکان فراهم نشد.
او افزود: پس از آن تصمیم گرفته شد کنسرتی در ارمنستان برگزار شود، اما همزمانی این برنامه با بیماری و وخامت حال استاد شجریان باعث شد اجرای کنسرت لغو شود. در واقع، آنچه امروز مخاطبان در این آلبومها میشنوند، ثبت آخرین اجرای زنده زندهیاد محمدرضا شجریان است.او در بخش دیگری از صحبتهایش به فعالیتهای دخترش یاسمین در حوزه موسیقی اشاره کرد و گفت: یاسمین علاقه زیادی به ایران دارد و هر زمان که فرصت پیدا میکند به کشور سفر میکند. تمرکز اصلی او بر موسیقی به زبانهای فرانسه و انگلیسی است، اما علاقهاش به موسیقی ایرانی کاملاً مشهود است. طبیعتاً مسیر موسیقایی او با ما متفاوت است، اما این تفاوت قابل درک است.
در ادامه این نشست، مجید درخشانی آهنگساز و نوازنده موسیقی، این روز را فرصتی ویژه برای یادآوری جایگاه استاد محمدرضا شجریان دانست و گفت: امروز برای ما روزی خاص است؛ روزی برای یاد کردن از استاد و ادای احترام به او.
سعید فرجپوری نیز با اشاره به بخشی از آثار منتشرشده مرتبط با این پروژه توضیح داد: قطعه «سر در گریبان» را در سال ۱۳۹۲ با استاد شجریان مطرح کردیم و پس از موافقت ایشان، تصمیم به انتشار آن در قالب آلبوم گرفتیم. این اثر در سال ۱۳۹۳ منتشر شد و همراه با آلبوم «بانگ دهل» به آهنگسازی مجید درخشانی، در اروپا اجرا شد. تلاش داشتیم این پروژه را در ایران نیز روی صحنه ببریم، اما بهدلیل فراهم نشدن مجوزها، این امکان فراهم نشد.
همایون شجریان در پاسخ به پرسشی درباره نسبت دادن مرزبندیهای سیاسی و اجتماعی به خوانندگان، تصریح کرد: عصبانیت مردم را درک میکنم و میدانم بسیاری از مسائل باعث ناراحتی شده است، اما انتظار دارم سابقه و کارنامه هنرمند دیده شود. من بارها نشان دادهام که در کنار مردم هستم، با این حال باز هم تردیدهایی مطرح میشود که به نظرم یک ضعف است. در نهایت، عملکرد هر هنرمند مشخص میکند که در چه مسیری حرکت کرده است.
در پایان این نشست خبری، مراسم رونمایی از تمبر محمدرضا شجریان برگزار شد. همچنین افتتاح نمایشگاه سازهای ابداعی استاد شجریان در موزه هنرهای معاصر، پخش چند فیلم و سخنرانی تعدادی از هنرمندان، بخشهای دیگر این برنامه را تشکیل میداد.
